COLUMN – RTL Nederland is blij met de lancering van het kanaal RTL Z. Het financieel-economische nieuwsblok van RTL Nederland was tot vorige week vrijdag via RTL 7 te zien. RTL 7 is een zender die een zeer uitgebreide distributie kent. Het is te zien via alle distributieplatforms. Alle kabelbedrijven, alle IPTV-operatoren, via satelliet, via DVB-T (Digitenne) (en zelfs via DVB-T in Luxemburg).
Hoe anders met de lancering van het 24 uurs-kanaal van RTL Z. Met onmiddellijke ingang is het kanaal exclusief te zien voor diegenen met een abonnement bij KPN (waaronder Xs4all en Telfort inbegrepen), Vodafone Thuis en bij Ziggo. En bij Ziggo was er initieel nog een addertje onder het gras: was RTL 7 nog voor alle Ziggo-abonnees te zien, net als bij FOX en SBS9, is RTL Z niet voor iedereen te zien. Een smartcard was benodigd. Voor diegenen die dat niet hebben, kost dat 6,25 tot 6,70 euro per maand extra; uiteindelijk kwam RTL tot het inzicht dat dit net iets te ver ging en wordt RTL Z net als RTL 4-RTL 5-RTL 7 en RTL 8 toch zonder smartcard bij Ziggo beschikbaar gesteld.
Het illustreert het model en de intenties van louter commerciële partijen: laat de klant betalen. Bovendien alle abonnees van Digitenne, Canal Digitaal, Sipte, Online, Tele2, Caiway, Delta, KabelNoord en andere kleinere operatoren hebben helemaal geen RTL Z; in totaal circa 1,5 miljoen huishoudens. Het lijkt er aldus op dat in de businessmodellen van RTL Nederland, maar ook de wijze van inrichting van twee grote operatoren het heel makkelijk wordt om op deze manier een de facto exclusiviteit te realiseren. Immers initieel kon het met ruim 5,1 miljoen huishoudens ook af (nu dus 5,9 miljoen).
De vraag komt echter op of daarmee er wel eerlijke concurrentie mogelijk is. RTL kan heel makkelijk als speler met aanmerkelijke marktmacht in de televisiesector bepaalde afspraken maken met Ziggo (gevolgd door KPN) die ook een speler met aanmerkelijke marktmacht is. Het is in ieder geval een interessante casus om te bezien of dit nu ook echt de bedoeling is wat betreft mededinging en of concurrentie niet wordt verhinderd hierdoor. Zoals wel vaker zal uiteindelijk dit issue verstommen als de politiek, respectievelijk toezichthouders er al iets van vinden.
Een interessant gegeven is overigens ook dat de publieke zenders NPO Nieuws en NPO Nieuws en NPO Politiek bij Ziggo ook alleen met een smartcard te zien zijn en aldus ook in feite niet algemeen toegankelijk zijn bij de grootste distributiepartij van Nederland (wel op internet).
RTL houdt nog de optie open om in ieder geval via internet overdag nog naar RTL Z te kunnen kijken. Voor zolang het duurt (op de site van RTL Z is het niet te vinden!). Na 18 uur is dat niet het geval. Aangezien RTL haar ‘breaking’ nieuws op RTL Z zegt te brengen is in ieder geval de toegankelijkheid van het nieuws aan de kant van RTL minder geworden. Uiteraard is RTL een strikt commerciële partij die zich sowieso dankzij Luxemburgse uitzendlicenties niet altijd aan de Nederlandse regelgeving wenst te houden. Ook RTL Z is Luxemburgs. Maar of met de drang naar steeds meer omzetten uit abonnementsgelden van zowel RTL als Ziggo/KPN de consument gediend is en de toegankelijkheid van nieuws, is een ander verhaal.
Dit is column van Herman van Beek / Eindredacteur website MediaMagazine.nl
