Een onafhankelijk adviescollege gaat criteria opstellen voor hoe omroepen het publieke bestel kunnen betreden en verlaten. Staatssecretaris Uslu (Cultuur en Media) kondigde dit tijdelijke college in juni 2022 aan en heeft nu Pieter van Geel gevraagd als voorzitter. Het adviescollege komt in juli 2023 met zijn voorstel.
“Andere manier van beoordelen”
We kennen in Nederland een uniek omroepbestel. Dat zit hem in de zogenoemde ‘externe pluriformiteit’, wat betekent dat de publieke omroep bestaat uit verschillende omroepen die elk op hun eigen manier geworteld zijn in de maatschappij. Om de publieke omroep betekenisvol en herkenbaar te houden, is een andere manier nodig om te beoordelen of een omroep tot het bestel kan toetreden, en in welk geval een omroep kan uittreden. Het adviescollege gaat hierover adviseren.
Behoefte aan nieuwe criteria
De huidige toelatingscriteria voor nieuwe omroepen sluiten steeds minder goed aan op de wereld van vandaag. Aspirant-omroepen moeten nu hun maatschappelijke aansluiting voornamelijk aantonen via ledenaantallen en moeten een maatschappelijke stroming vertegenwoordigen. Maar de ledenaantallen lopen al jaren terug. Ook is het ingewikkeld om te toetsen of een omroep een maatschappelijke stroming vertegenwoordigt. Daarbij treden er wel omroepen toe, maar verlaat er nooit één het bestel. Hierdoor is het moeilijk om te toetsen of de publieke omroep representatief is voor de Nederlandse samenleving. Ook kan het leiden tot een steeds lastiger beheersbaar bestel.
Beoogde leden
Naast voorzitter Pieter van Geel zijn de andere kandidaat leden: Irene Costera Meijer (hoogleraar journalistiekwetenschap aan de Vrije Universiteit), Yoeri Albrecht (algemeen en artistiek directeur van cultureel centrum De Balie in Amsterdam), Marleen Slot (filmproducent en ondernemer), Enaam Ahmed Ali (businessmanager bij de Rabobank en de Nederlandse VN Vrouwenvertegenwoordiger 2022).
