In het weekend voor de Tweede Kamer-verkiezingen zendt de NOS een documentaire uit waarin wordt teruggekeken op ruim vijftig jaar lijsttrekkersdebatten op televisie. Van het schuchtere begin, in 1963, tot het ongezouten heden. Herman van der Zandt presenteert de uitzending.
Moeder aller tv-debatten
Het debat tussen de presidentskandidaten Richard Nixon en John F. Kennedy, in 1960, geldt als de moeder aller tv-debatten. En al meteen als het bewijs van die ijzeren televisiewet: beeld is veel dominanter dan het woord. Want weliswaar deed Nixon inhoudelijk zeker niet onder voor Kennedy, qua uitstraling was hij vele malen diens mindere. Dus dolf de wat morsige, gespannen ogende Nixon bij de presidentsverkiezingen het onderspit tegen de jeugdige en zelfverzekerde Kennedy.
Nederland
Het eerste Nederlandse televisiedebat was drie jaar later, maar de vaderlandse politici waren maar moeilijk te porren voor deze nieuwigheid. Ze stonden liever in zaaltjes in het land dan voor de camera, voor het oog van miljoenen. Pas in de loop van de jaren 70 ontdekten politici de televisie als middel om kiezers aan zich te binden. Dat had alles te maken met de ontzuiling: een groeiende groep kiezers stemde niet meer automatisch op de partij van de eigen zuil, maar ging zweven. Geen betere manier om hen te bereiken, te overtuigen en te trekken dan het televisiedebat.
Ontwikkeling
In de uitzending is te zien hoe het lijsttrekkersdebat in Nederland zich de afgelopen decennia heeft ontwikkeld. Aan de hand van interviews met betrokkenen uit de politiek en de journalistiek en met veelzeggende fragmenten van bijvoorbeeld Hans Wiegel, de eerste lijsttrekker die de camera wist te bespelen en Pim Fortuijn, die alle debatconventies aan z’n laars lapte.
NOS “U kijkt zo lief…” Hoogte- en dieptepunten uit meer dan 50 jaar tv-debatten is vanavond, zaterdag 11 maart, om 20.28 uur te zien op NPO 2.
