De regionale omroepen moeten meer samenwerken met de landelijke- en lokale publieke omroepen. Dit adviseert de Raad voor Cultuur aan Staatssecretaris Dekker (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap). De Raad voor Cultuur doet haar advies naar aanleiding van het rapport van de ROOS (de overkoepelende organisatie van regionale omroepen in Nederland) over de toekomst van de regionale omroepen.
Andere accenten
In dit ‘voorstel voor een slagvaardige en efficiënte regionale publieke omroep’ geeft ROOS invulling aan de opgelegde bezuiniging van 17 miljoen euro en de daaruit volgende herschikking in de organisatie van de regionale omroepen. De Raad voor Cultuur is voorstander van een sterke en onafhankelijke regionale omroep en ziet kansen voor de toekomst. Toch legt de Raad voor Cultuur andere accenten dan ROOS.
Vasthouden aan provinciale indeling
ROOS kiest in haar voorstel voor een nieuw bestuursmodel met een vijfkoppige directie, en met vijf clusters van regionale omroepen met eigen directies en raden van toezicht. Hierdoor wordt een hiërarchische laag toegevoegd. Dit veroorzaakt in de visie van de raad meer bestuurlijke drukte, meer vergader- en overlegtijd en daarmee vertraging in de besluitvorming. Daarnaast constateert de Raad voor Cultuur dat ROOS grotendeels vasthoudt aan de bestaande organisaties en de provinciale indeling. Hierdoor zal de inhoudelijke scope gericht blijven op de provincie als geheel. De raad meent, zoals beschreven in Agenda Cultuur (2015), dat de stedelijke regio’s en het ommeland centraal moeten staan.
Samenwerking
De samenwerking met de landelijke publieke omroep blijft in het voorstel van de ROOS onderbelicht vindt de Raad voor Cultuur. Daarnaast concludeert de raad dat ROOS te weinig oog heeft voor samenwerking met lokale publieke en private mediapartijen zoals regionale dagbladen. De Raad voor Cultuur ziet namelijk juist een gezamenlijke
toekomst voor de publieke regionale en lokale omroepen.
Venstermodel
De raad is wat betreft televisieprogrammering voorstander van het venstermodel zoals dat gehanteerd wordt bij de BBC. De regionale nieuwsprogramma’s zijn daar gekoppeld aan het BBC News uit Londen. Voor Nederland zou dit betekenen dat bij een aantal NOS-Journaals een regionaal journaal wordt geplaatst. Voor radio kiest de raad voor het Vlaamse model. Hier zijn de regionale omroepen in de nationale zender NPO Radio 2 geïntegreerd. Op de belangrijkste uren wordt in iedere regio een eigen journalistiek programma uitgezonden. Minder druk beluisterde uren worden centraal geproduceerd.
Samensmelting
De raad adviseert de staatssecretaris dat ROOS na de bestuurlijke reorganisatie op den duur samen met OLON, de organisatie van lokale omroepen in Nederland, streeft naar een samensmelting van de 13 regionale en 278 lokale omroepen tot mediacentra. Hieraan kunnen verschillende partijen deelnemen: commerciële media, culturele en maatschappelijke organisatie, maar ook burgerinitiatieven en lokale overheden. In een aantal steden (o.a. Zaanstad, Eindhoven en Hilversum) zijn experimenten in die richting gaande.
“Minder omroepbazen”
Delen van het advies waren begin augustus al bekend gemaakt door de voorzitter van de Raad voor Cultuur, Joop Daalmeijer, bij BNR Nieuwsradio. “Persoonlijk vind ik regionale en lokale omroepen buitengewoon van belang. Er ligt nu een plan waarin ze gaan samenwerken in vijf grote clusters, maar aan de bovenkant worden vijf directeuren neergezet.”, aldus voorzitter Joop Daalmeijer van de Raad voor Cultuur bij BNR Nieuwsradio. “Ons advies is: doe dat wat zuiniger en focus op de verslaggevers. Daar gaat het om bij regionale omroepen: de inhoud. En niet om geld verdienen. Directeuren en hoofdredacteuren maken geen programma’s.”
“Teleurgesteld”
Directeur Gerard Milo van de regionale omroep Omroep West reageert teleurgesteld op het advies van de Raad voor Cultuur. “Wij menen dat zo’n strak BBC-model voorbij gaat aan het feit dat de regionale omroepen op televisie méér maken dan nieuws. Achtergronden en evenementen vereisen een eigen kanaal, dat ontzettend veel mensen bedient.” Hetzelfde geldt volgens hem ook voor de radio. “De regionale radiostations die we nu maken zijn gezamenlijk het grootste publieke radiostation in Nederland. Het zou onzinnig zijn deze zenders klakkeloos terzijde te schuiven.”
Het gehele advies van de Raad voor Cultuur is hier te lezen.
